خشنه تزه اهورامزدا
سلسله‌ی ماد : پادشاهی ایشتیگویو (آستياگ)

• «ایشتوویگو » يا آستیاگ كه دوره‌ی حکومت وی از سال ۵۸۵ تا ۵۵۰ پ. م بود و پنجمين شاه و آخرین پادشاه ماد و جانشین هووخشتره محسوب می‌شود. وی با (آرینیس) دختر آلیاتس شاه لیدی ازدواج کرد و آن بدان جهت بود که صلح میان لیدی و ماد كه به دنبال یک جنگ بیهوده انجام شده بود، تقویت شود.

لوحه «سالنامه نبونید» در حال حاضر در موزه‌ی لندن نگهداری می‌شود. متن لوحه سالنامه نابونید سال به سال حکومت نبونید (۵۳۹ – ۵۵۶ ق. م) آخرین پادشاه بابل را شرح می‌دهد. درسال ششم سلطنت او یعنی ۵۵۰ ق. م نویسنده سالنامه، به جنگی در چند صد کیلومتری جنوب شرقی بابل اشاره می‌کند و می‌نویسد:

«شاه اشتومه گو، لشکر خود را برای جنگ با کوروش، شاه انشان، فرستاد ولی لشکر بر او شورید، او را به زنجیر کشیده و تحویل کوروش دادند».

ظاهرا این «ایشتو مه گو» همانست که هرودوت او را آستیاگ می‌نامد و در افسانه‌های پارسی به علت ظلم به مردم پارس (عموزاده‌های مادها) ضحاک نیز نامیده می‌شود و پارس‌ها دل خوشی از اون نداشته‌اند.

ایشتوویگو متهم به ترجیح دادن شکوه و راحتی دربار آشور به زندگی سخت و ارتشی مادی شده‌ است و انحطاط قدرت ماد را بیشتر به او نسبت می‌دهند. در صورت قبول، می‌توان تصور کرد که بیشتر آثار باقی مانده از دوران مادها، بخصوص آثار بجای مانده در تپه نوشی‌جان، به دوران سلطنت ایشتوویگو بر می‌گردد. همچنین، راحتی‌هایی که در دوران هخامنشی به عنوان «تنپروری مادی» در سلطنت ایشتوویگو خوانده شده را، شاید به جای دوران انحطاط ماد، زمان انتقال زندگی قبایل ایرانی از طرز زندگی صحرانشینی به شهرنشینی بنامیم و آنرا آغاز واقعی تمدن ساکن قبایل ایرانی بدانیم.

سرانجام «ایشتوویگو » به دست كوروش بزرگ هخامنشی از سلطنت خلع شد و سلسله‌ی مادها منقرض گرديد.