خشنه تزه اهورامزدا
سلسله‌ی هخامنشی : پادشاهی كمبوجيه دوم

پس از مرگ کوروش بزرگ کمبوجیه دوم جانشین وی شد. کمبوجیه دوم پسر ارشد کوروش بزرگ در هنگام فتح بابل مردی بالغ بود که فرماندهی یک رده از سپاهیان پدرش را به عهده داشت. بعد از اضافه شدن بابل به شاهنشاهی کوروش بزرگ, کمبوجیه به عنوان نماینده‌ی پدرش ساکن ایالت بابل شد. کمبوجیه به مدت هشت سال به عنوان جانشین پدرش در بابل حکومت کرد. حکومت کمبوجیه در بابل به نظر صلح آمیز و آرام بوده و به رشد اقتصادی کمک بسیاری کرده است.

در اوایل سال 530 ق.م کوروش به قصد سرکوب شورش «ماساگت ها» به لشکرکشی بزرگی دست زد. چون در غیاب شاه یک نفر به عنوان جانشین او انتخاب می‌شد، در غیاب کوروش کمبوجیه به عنوان جانشین شناخته شد. و در اواخر تابستان همان سال خبر کشته شدن کوروش به بابل رسید و کمبوجیه بلافاصله عنوان « شاه بزرگ, شاه کشورها » را دریافت کرد.

در اوایل سال 529 کمبوجیه خود را برای لشکرکشی به مصر آماده کرد. فتح مصر به عنوان آخرین حکومت بزرگ و با اهمیت منطقه، از برنامه های کوروش بزرگ بود، که عمرش کفاف آنرا نداده بود. 
فرعون مصر در آن زمان آماسیس» نام داشت. که در این زمان آماسیس در گذشت. و فرمانروایی به دست پسرش «پسامتیک سوم» افتاد.
کمبوجیه به مصر حمله کرد و شهرهای هلیوپولیس وسایبس به دست نیروهای ایرانی افتاد. و پایتخت مصر تسلیم شد. کمبوجیه یکی از خویشاوندانش به نام «آریاناد» را به حکومت مصر گماشت. و خودش به طرف ایران بازگشت.

هنگام بازگشت به ایران در میان راه در شهر اکباتانه در کنعان بود که خبر غصب سلطنت از طرف «بردیا» برادر کوچکتر کمبوجیه به گوش کمبوجیه رسید. روایات مختلفی بر سر عامل مرگ کمبوجیه وجود دارد, اما می‌دانیم که کمبوجیه قبل از ترک اگباتانه به طور مرموزی درگذشت. و شاهنشاهی پارس را به بردیا بازگذاشت.

به گفته‌ی داریوش: کمبوجیه هنگام ترک ایران برای لشکرکشی به مصر، برای اطمینان از موقعیت خود به عنوان شاهنشاه پارس و برای جلوگیری از دسیسه های آینده برادر کوچک خود بردیا را پنهانی به قتل رساند. و در زمانی که کمبوجیه در مصر بود, یکی از مغ‌های مادی که در دربار بود متوجه شد که برادر خودش «گئوماته» به طور عجیبی شبیه بردیای مقتول است.

در این زمان مردم به علت خرجهای گزاف کمبوجیه برای فتح مصر به تنگ آمده بودند. و چشم به راه یک پادشاهی دیگر بودند. در این اوضاع گئوماته در یکی از شهرهای ماد ادعا کرد که بردیای واقعی است. و خود را « شاه بزرگ, شاه کشورها » نامید. بسیاری از مردم به طرف او متمایل شدند. گئوماته بلافاصله مالیات سه سال مملکت را بخشید و دست به اصلاحات دیگری نیز زد.

گئوماته به بیدادگری خود ادامه می‌داد. که فرزندان هفت تن از خانواده‌های اشرافی پارس به سرکردگی ویندافرنه و بعد به فرماندهی داریوش (نیزه دار کمبوجیه در فتح مصر ونوه‌ی همان آرشامی که به دست کوروش از سلطنت پارس خلع شده بود) برای سرنگونی گئوماته دست به طوطئه زدند. بنا به نوشته داریوش در کتیبه کوه بیستون, جنگ بزرگی بین داریوش و گئوماته در گرفت. و داريوش بزرگ پس از پیروزی بر گئوماته خود به پادشاهی رسید.